De auto bestaat al meer dan 130 jaar en heeft sindsdien een onuitwisbare plaats in ons leven ingenomen. Hoewel we er meer mee stilstaan dan bewegen, hoewel we belachelijk veel van ons inkomen er aan besteden en het rijden erin een enorme impact heeft op onze leefomgeving, wij – en ik hoor daar zeker bij- blijven onze vierwielige vriend trouw. Wat is dat toch met de mens en de auto?
Zeker niet de meest efficiënte manier
Een complete planeet aan mensen vervoeren met behulp van auto’s – het zijn er wereldwijd inmiddels bijna 1,5 miljard (auto’s dan, mensen zijn er veel meer)- is verre van efficiënt. Het is zo gegroeid en functioneert en daarom bestaat het voort, maar er zijn natuurlijk veel betere methoden te verzinnen om dergelijke massa’s mensen te vervoeren. Het doet nog het meest denken aan het vervoeren van een zak rijst, maar dan wel korrel voor korrel.
Ook de productie van een auto – hoewel moderne fabrieken er wel zoveel mogelijk naar streven – is verre van efficiënt. Onderdelen vliegen en varen de hele wereld over voordat ze in een fabriek samengevoegd worden tot een auto. Die op zijn beurt ook weer duizenden kilometers moet worden vervoerd. En dit alles zonder dat de toekomstige eigenaar zich ook maar 1 meter verplaatst heeft.
Doorgeschoten ontwikkeling
En dan heb ik het nog niet eens over de doorgeschoten drang naar kwaliteit en luxe, waaraan moderne auto’s onderhevig zijn. Miljoenen worden besteed aan de ontwikkeling van een perfect functionerende elektrische stoel of automatische dimmende binnenspiegel met geen enkel ander doel dan een vraag voor de consument te creëren en de concurrentie te overtreffen in een oneindige wedloop naar nutteloze perfectie. ”Wat een onzin”, bedenk ik me, terwijl ik de airco ietsje harder zet om een ideale temperatuur in mijn Mito te krijgen.
En omdat autofabrikanten geen liefdadigheidsinstellingen zijn, wordt alles aan de klant doorberekend. Dat auto’s hierdoor extreem duur zijn, hoef ik niemand te vertellen. Niet voor niets wordt een groot deel van het wagenpark betaald met leningen of een leaseconstructie. Het als particulier aanschaffen van een nieuwe auto is niets minder dan een financiële aderlating, nog even los van alle kosten die het hebben en rijden van een auto opleveren. En dit alles voor een vervoersmiddel dat niet bijzonder efficiënt is, slecht voor ons milieu is en binnen een paar jaar weinig tot niets meer waard is.
Image is everything!
Wie de auto op deze manier bekijkt, kan niets anders dan zich verbazen over de prominente rol die dit vervoersmiddel binnen onze levens blijft innemen. Klaarblijkelijk is de automobiel veel meer dan alleen een vervoersmiddel, maar wat dan?
Wie een korte blik werpt op auto’s en hun eigenaars, kan niet ontkennen dat een grote groep mensen een bepaalde status verleend aan het voertuig waar ze in zitten. Ben je geslaagd, dan je heb je een dure auto. Niet voor niets zit de directeur in de peperdure leren zetel van een dikke Audi A8, terwijl de kantoorklerk het met doen met de stoffen stoelen van een simpele Toyota Yaris. In ons land functioneren beide wagens exact hetzelfde als vervoersmiddel, maar kennelijk is dit een verschil wat er is/moet zijn.
Dit tonen van je identiteit aan de hand van je auto gaat verder. Jonge mannen met petjes willen spoilers, hippe vrouwen een Fiat 500 of Mazda MX-5, mensen met honden een Volvo en artsen huilen al jaren om het verlies van Saab. De auto zegt wie je bent en dat is heel veel waard. Om dezelfde reden geven mensen exorbitante bedragen uit aan merkkleding, reisjes naar bepaalde bestemmingen of horloges, die de komende 3000 jaar gegarandeerd goed lopen. ‘’Image is everything!’’
Vrijheid?
Maar de betekenis van de auto gaat verder. Veel meer dan bij bijvoorbeeld de fiets of het OV, beide zeer efficiënte vervoersmiddelen (even los van alle spoorperikelen in ons land), biedt de auto de illusie van een haast onbegrensde vrijheid. Zo lang je er benzine in stopt en de motor enigszins blijft werken, kun je vanaf je huis bijna de hele wereld bereiken. Dat je dat in feite zelden doet en de auto hoofdzakelijk gebruikt wordt om iedere dag exact hetzelfde stuk (in de file) te rijden, doet hier weinig aan af.
Dit is -volgens mij – ook één van de redenen dat elektrisch rijden zo moeilijk aanslaat. De meeste mensen zouden prima af kunnen met het beperkte bereik van een dergelijke wagen, maar het vereist dat ze iets inleveren op de illusie van vrijheid en alles liever dan dat. Illusies moet je houden!
Een echte vriend
Dat de auto geen gewoon gebruiksvoorwerp is, blijkt ook uit het feit dat veel mensen – inclusief ondergetekende – een band hebben met hun stuk staal of aluminium. Ik sla gelukkig nog niet door en geef mijn auto nog geen naam , maar dit gebeurt niet zelden. Mensen personifiëren hun auto tot het punt dat het bijna een soort vriend wordt.
En dit gaat vaak zo ver, dat technische gebreken worden afgedaan tot een karaktertrek van de wagen, iets wat alleen door de eigenaar gewaardeerd wordt. Een bijzondere instelling als het gaat om een dure machine, je zou eerder het tegenovergestelde verwachten.
Maar er is nog veel meer met de auto aan de hand. Lees dat in deel 2.